پسماند:

ضوابط و روشهای مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی و پسماندهای وابسته
طبقه بندی پسماندهای پزشکی

شرح انواع پسماندهای پزشکی ویژه:

1ـ پسماندهای عفونی:  پسماندهای عفونی مظنون به داشتن عوامل زنده بیماریزا )باکتریها، ویروسها، انگلها یا قارچها( به مقدار و با کیفیتی که بتوانند در میزبانان حساس موجب بیماری شوند، میباشند. این رده شامل موارد ذیل است: - کشتها و مواد نگهداری شده حاوی عوامل بیماریزای ناشی از کار آزمایشگاه -  پسماندهای ناشی از عملهای جراحی و کالبد شکافی اجساد مبتلا به بیماریهای عفونی مانند بافتها، مواد و تجهیزاتی که در تماس با خون یا دیگر آبگونههای بدن بوده اند (پسماندهای بیماران عفونی بستری شده در بخش جداسازی)
1مانند مواد دفعی، پانسمانهای زخمهای جراحی یا عفونی، لباسهای آلوده به خون انسان یا دیگر آبگونههای بدن( - پسماندهایی که در تماس با بیماران عفونی همودیالیز شدهباشند )مانند تجهیزات دیالیز ازجمله لولهگذاری و فیلترها، حولههای یکبارمصرف، گان، پیشبند، دستکش و لباس آزمایشگاه( - جانوران آزمایشگاهی آلوده. - هرنوع اسباب یا مواد دیگری که در تماس با اشخاص یا جانوران آلوده بوده اند
کشتها و مواد نگهداری شده بشدت آلوده کننده بوده و شامل عوامل بیماریزای عفونی بوده، پسماند کالبد شکافی ها، اجساد جانوران، و دیگر پسماندهایی که به آنها تلقیح شده و آلوده شده اند، یا در تماس با این گونه عوامل بیماریزا بوده اند »پسماندهای بشدت آلوده کننده« نامیده میشوند
2ـ پسماندهای آسیب شناختی پسماندهای آسیب شناختی شامل بافتها، اندامها، اجزای بدن، جنین انسان و جسد جانوران، خون و آبگونههای بدناند. در این مقوله اجزای قابل شناسایی بدن انسان و جانوران را » پسماندهای تشریحی« می نامند.
3ـ اجسام تیز و برنده اجسام تیز و برنده اقلامی هستند که میتوانند موجب زخم از قبیل بریدگی یا سوراخ شدگی شوند و عبارتند از: سوزنها، سوزنهای زیرجلدی، تیغه چاقوی جراحی و دیگر تیغهها، چاقو، ستهای انفوزین، اره ها، شیشه شکسته ها، و ناخن بیماران و... که ممکن است عفونی باشند یا نباشند به هرحال به عنوان پسماندهای بشدت تهدیدکننده سلامتی به شمار میآیند
. 4ـ پسماندهای دارویی پسماندهای دارویی عبارتند از داروهای تاریخ گذشته، مصرف نشده، تفکیک شده و آلوده، واکسنها، موادمخدر و سرمهایی که دیگر به آنها نیازی نیست و باید به نحو مناسبی دفع شوند. این رده همچنین شامل اقالم دور ریخته شده مورد مصرف در کارهای دارویی مانند بطریها و قوطیهای دارای باقیمانده داروهای خطرناک، دستکش، ماسک، لولههای اتصال و شیشه ویال های داروها هم بوده که در صورت آزادشدن در محیط برای محیط و انسان مضر باشند.
5 ـ پسماندهای ژنوتوکسیک پسماندهای ژنوتوکسیک به شدت خطرناکند و ممکن است خصوصیات ایجاد جهش سلولی، عجیب الخلقه زایی، یا سرطانزایی داشته باشند. این پسماندها مشکلات ایمنی جدی به وجود میآورند. این مشکلات هم درون بیمـارستان و هم پس از دفع پسماندها در بیرون از بیمارستان میتواند باشد و باید مورد توجه خاص قرار داشته باشند. پسماندهای ژنوتوکسیک میتوانند دارای داروهای سایتوتوکسیک معین به شرح ذیل، سایتوتوکسیک، مواد شیمیایی و مواد پرتوساز باشند، داروهای سایتوتوکسیک یا ضدنئوپالزی که مواد اصلی این مقوله را تشکیل میدهند، میتوانند بعضی سلولهای زنده را بکشند یا رشد آنها را متوقف کنند. این داروها برای شیمی درمانی سرطانها به کار میروند. داروهای سایتوتوکسیک نقش مهمی در درمان انواع بیماریهای نئوپالزیک دارند همچنین بهعنوان ماده ایمونوساپرسیو هنگام پیوند اندام و درمان بیماریهای گوناگون دارای اساس ایمنی شناختی کاربردهای گسترده ای دارند. داروهای سایتوتوکسیک بیشتر اوقات در بخشهای تخصصی مانند بخش سرطان شناسی و واحدهای پرتو درمانی مصرف میشوند، که نقش اصلی آنها درمان سرطان است.
رایج ترین مواد ژنوتوکسیک مورد استفاده در مراقبت از تندرستی در کادر زیرنشان داده شده اند. داروهای سایتوتوکسیک خطرناک را میتوان به شرح زیر رده بندی کرد:
رایج ترین فرآورده های ژنوتوکسیک مورد استفاده در مراقبتهای بهداشتی و درمانی

طبقه بندی شده به عنوان سرطانزا
پسماندهای شیمیایی
پسماندهای محتوی فلزات سنگین
ظروف تحت فشار
پسماندهای پرتوسازی و رادیو اکتیو
تفکیک ، بسته بندی جمع آوری
نگهداری     
حمل و نقل
بی خطرسازی، تصفیه و امحا      




                    
       
          
 
                                                                                                            واحد بهداشت محیط مرکز آموزشی درمانی سینا
                                                                                                                           
                                                                                                                                         1403